Blisko piąta część światowych złóż gazu ziemnego i czwarte co do wielkości złoża ropy naftowej na świecie należą do Iranu i to one stanowią 72 proc. wartości eksportu. Po zniesieniu sankcji Teheran sukcesywnie odbudowuje swoją pozycję. - Umocnienie się kolejnego gracza na rynku w perspektywie długoterminowej przyniesie nam obniżkę cen LNG - prognozuje Grzegorz Maziak, ekspert rynku paliw e-petrol.
W rok od podpisania porozumienia nuklearnego między Iranem a sześcioma mocarstwami - Ameryką, Wielką Brytanią, Francją, Rosją, Chinami i Niemcami i zniesieniu trwających 3 lata sankcji gospodarczych, kraj ten powraca do gry jako kolejna siła na rynku ropy i gazu. Jak zapowiedział wówczas irański minister spraw zagranicznych Mohammad Javad Zarif, państwo to może stać się wiarygodnym partnerem w handlu dla UE.
Przed wprowadzeniem embarga Iran wydobywał ponad 4 mln baryłek ropy dziennie, z czego sprzedawał za granicę około 2,5 mln. Był drugim eksporterem wśród krajów OPEC, a wyprzedzała go jedynie Arabia Saudyjska. Jest też posiadaczem największych na świecie złóż gazu ziemnego, które stanowią ponad 18 proc. światowych zasobów.
Jak zapowiedział Azizollah Ramezani, dyrektor National Iranian Gas Company (NIGC), kraj ten jest gotowy, aby zwiększyć swój roczny eksportu gazu do Europy do 30 miliardów metrów sześciennych w ciągu najbliższych 6 lat – donosi Teheran Times.
Iran może eksportować skroplony gaz LNG do Europy specjalną flotą przez Kanał Sueski. Taka operacja zdaniem władz NIGC zajmie do 2 tygodni, czyli mniej więcej tyle, ile potrzeba na dostawę tego surowca do azjatyckich kontrahentów czyli Chin, Korei, Singapuru czy Japonii. Ten fakt w dłuższej perspektywie ma obniżyć ceny gazu w Europie do poziomu rynków Azji.
Irańskimi dostawami już zainteresowane są takie europejskie kraje jak Gruzja, Bułgaria czy Grecja. A co z Polską?
- Polska może skorzystać na irańskich dostawach głównie za sprawą spadków cen rynkowych. Umocnienie się kolejnego gracza na europejskim rynku w perspektywie długoterminowej przyniesie obniżkę cen LNG, co dam nam lepszą pozycję negocjacyjną z innymi dostawcami – komentuje w rozmowie z money.pl Grzegorz Maziak.
Jak dodaje ekspert rynku paliw e-petrol, Polska ma nowoczesną infrastrukturę do odbioru. Irański gaz z pewnością może stać się elementem uzupełnienia i dywersyfikacji dostaw. Jednak, jak zaznacza Maziak, drastycznych spadków cen konsument raczej nie odczuje, zwłaszcza, że wciąż wiążą nas kontrakty długoterminowe.
80 mld metrów sześciennych gazu
Zdolność eksportu irańskiego gazu do 2021 roku mają sięgnąć 80 mld metrów sześciennych rocznie, z czego 50 mld mają trafić do krajów ościennych, a pozostała część zasilić rynek europejski – zapowiedział Ramezani.
Irański eksport w ostatnich miesiącach znacznie się zwiększył. Z bogatych złóż Parsa Południowego od marca z dostawami wyruszyło 51 tankowców. To właśnie tam wydobywa się blisko 7,5 proc. światowcach zasobów gazu ziemnego.
Bogactwo tych złoż stanowi połowę irańskich zapasów, a od niedawna port Asaluyeh nad Zatoką Perską wzbogacają zasoby z dwóch nowych części złoża Parsa.
Zachodnie inwestycje czy azjatyckie
Iran liczy również na rozwój niezbędnej do skraplania gazu infrastruktury. Szczególnie zainteresowany jest budową dwóch instalacji w ramach zawieszonego - w wyniku nałożenia zachodnich sankcji - projektu LNG w Tombak.
Iran wciąż boryka się z pozyskiwaniem środków na odbudowę produkcji. Wiele dawniej funkcjonujących rafinerii zostało wygaszonych, wielu inwestorów wycofało swoje wsparcie. Przypomnijmy, że przedwstępną umowę na inwestycje w Tombaku podpisało austriackie konsorcjum OMV już w 2007 roku. Wprowadzenie sankcji w 2012 roku zniweczyło porozumienie.
| Gospodarka Iranu w liczbach | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Iran Rząd | Ostatni odczyt | Poprzedni odczyt | Najwyższa wartość | Najniższa wartość | Jednostka |
| Źródło: Money.pl na podstawie Trading Economics | |||||
| Stosunek budżetu państwa do PKB | -0,78 | -0,26 | 7,51 | -6,75 | Procent PKB |
| Dług publiczny do PKB | 10,63 | 11,78 | 24,14 | 9,19 | Procent |
| Budżet państwa | -480262,90 | -321790,00 | -19764,50 | -480262,90 | Miliardów rialów irańskich (IRR) |
| Ocena kredytowa | 15 |
Teraz Iran ponownie zabiega o zachodnie inwestycje w rejonie południowo-zachodnich wybrzeży Iranu w Specjalnej Strefie Ekonomicznej dot. Energii w Pars. Jak podaje "Teheran Times", ocena techniczna ma zakończyć się w ciągu trzech miesięcy.
Szacuje się, że instalacje w Tombaku będą wstanie w ciągu roku wyprodukować 5,4 mln ton LNG, 263 tys. ton propanu, 194 tys. ton butanu, 213 tys. ton kondensatu gazowego oraz 133 tys. ton siarki.
Jak sugeruje NIGEC inwestycja ta cieszy wstępnym zainteresowaniem azjatyckich firm, głównie z Korei Południowej.