Warto wiedzieć, że polski system emerytalny jest oparty na wymianie międzypokoleniowej, czyli obecnie pracujący finansują świadczenia emerytów. Teoretycznie każdy z nas ma konto w ZUS, na którym są zbierane składki na emeryturę, ale warto wiedzieć, że te pieniądze są na bieżąco wydawane. Choć współcześnie mamy dużo instrumentów, dzięki którym możemy rozbudowywać swój majątek, jak lokaty, nie są to rozwiązania równie perspektywiczne co solidny system emerytalny.
Optymizmu nie dodaje fakt, że państwowa kasa jest coraz bardziej wyczerpywana przez pakiety socjalne czy pomoc przedsiębiorcom podczas pandemii. Polski Ład ma to zmienić i znaleźć nowe źródła finansowania krajowego budżetu. Jednak nie ma co się czarować. Obecni 20-30 latkowie nie mogą liczyć na godną emeryturę, jeżeli sami o nią nie zadbają.
Relatywnie nowym pomysłem na zachęcenie Polaków do oszczędzania na emeryturę są Pracownicze Plany Kapitałowe. Program jednak nie osiągnął takiego sukcesu, jakiego się spodziewano i więcej osób zdecydowało się z niego wypisać niż w nim pozostać. Wynika to z tego, że wpłaty na PPK zabierają nam część pensji, a nie do końca wiadomo, czy na pewno będzie można skorzystać z tych środków na emeryturze. Szczególnie jeśli pozostało nam do niej jeszcze kilkadziesiąt lat.
System emerytalny w Polsce składa się z trzech filarów:
- pierwszy – konto w ZUS (obowiązkowy),
- drugi – subkonto w ZUS i rachunek OFE (dobrowolny)
- trzeci – IKE, IKZE, PPE i PPK (dobrowolny).
IKE i IKZE – co to jest?
Elementem dobrowolnego trzeciego filaru są IKE i IKZE. IKE to Indywidualne Konto Emerytalnego, a IKZE to Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego.
Zarówno IKE, jak i IKZE mogą mieć różną formę w zależności od tego, jaka instytucja je prowadzi. Jeśli zależy ci na bezpieczeństwie wpłaconych środków, ale jesteś w stanie zaakceptować niższy zysk, to powinieneś zdecydować się na ofertę jednego z banków. W przypadku IKE opartych na rachunku oszczędnościowym całość wpłaty jest inwestowana – bank nie pobiera żadnych opłat. Co więcej, wpłaty na IKZE możesz odliczyć sobie od dochodu już w przyszłym roku i obniżyć podatek do zapłaty.
Jeśli masz skłonność do ryzyka, czyli liczysz się z tym, że okresowo stan Twoich oszczędności może być niższy niż suma dokonanych wpłat, ale zależy ci, by finalnie osiągnąć wysokie zyski, to możesz otworzyć rachunek inwestycyjny. Dzięki temu będziesz mógł inwestować na giełdzie albo zakupić jednostki w funduszu inwestycyjnym. W takim przypadku z IKE mogą się wiązać koszty zarządzania rachunkiem lub inne opłaty manipulacyjne. Jeśli kusi cię takie rozwiązanie, to pamiętaj, że musisz posiadać przynajmniej podstawową wiedzę o inwestowaniu. W innym wypadku możesz naprawdę dużo stracić.
Warto wiedzieć: Czy 15 emerytura zostanie wprowadzona? Kto może liczyć na 15 emeryturę?
IKE – Indywidualne Konto Emerytalne
Na IKE możesz zacząć oszczędzać już po skończeniu 16 lat. Osoby niepełnoletnie mogą jednak dokonywać wpłat tylko w latach, w których uzyskują dochody z umowy o pracę. Każdy z nas może założyć tylko jeden rachunek i jest to konto indywidualne. Oznacza to, że nie może być on prowadzony wspólnie np. dla małżonków. Roczny limit wpłat na IKE nie może przekroczyć 300% średniego miesięcznego wynagrodzenia prognozowanego na dany rok. Oznacza to, że w bieżącym roku możemy na ten cel przeznaczyć 15 777 złotych. Co ważne, to od ciebie zależy, w jaki sposób będziesz dokonywać wpłat. Możesz to zrobić:
- jednorazowo,
- w równych, miesięcznych ratach,
- wpłacając dowolną kwotę w różnych odstępach czasu przy zachowaniu rocznego limitu.
Wypłacić środki, z zachowaniem korzyści podatkowych, możesz dopiero po swoich 60. urodzinach. Jeśli masz prawo do wcześniejszej emerytury, to z pieniędzy będziesz mógł skorzystać, gdy skończysz 55 lat i spełnisz dodatkowy warunek. Będziesz dokonywał wpłat na IKE w co najmniej pięciu dowolnych latach kalendarzowych lub dokonasz połowy wartości wpłat nie później niż na 5 lat przed złożeniem wniosku o wypłatę. Musisz więc być systematyczny. Ze środków możesz skorzystać jednorazowo lub podzielić wypłatę na raty. W każdym przypadku będzie ona nieopodatkowana. Oznacza to, że nie zapłacisz ani podatku Belki (od zysków kapitałowych), ani podatku dochodowego. Dostaniesz czysty zysk.
Inaczej jest, jeśli będziesz chciał wypłacić pieniądze wcześniej. Masz możliwość sięgnięcia po całość lub część swoich oszczędności w dowolnym momencie, ale zapłacisz 19 proc. podatku od zysków kapitałowych. Bez dodatkowych kosztów (i podatku) możesz za to przenieść swoje pieniądze do PPE lub na inne konto IKE. Oznacza to, że możesz zdecydować się na rozwiązanie o innym stopniu ryzyka i osiągać większe zyski albo zapewnić większe bezpieczeństwo swoim oszczędnościom
W przeciwieństwie do kapitału wpłacanego do ZUS, pieniądze z IKE są dziedziczone. Jest to więc sposób na finansowe zabezpieczenie swojego małżonka lub dzieci. Możesz wskazać dowolne osoby, którym zostaną one wypłacone środki po twojej śmierci. Jeśli tego nie zrobisz, to nie martw się, pieniądze nie przepadną. Zostaną one przekazane po prostu spadkobiercom.
Zobacz również: Kalkulator regularnego oszczędzania!
IKZE – Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego
Różnice między IKE i IKZE wydają się niewielkie, mają jednak decydujące znaczenie, jeśli chodzi o kwestie podatkowe. O ile w przypadku IKE korzyść uzyskujesz przy wypłacie – zwolnienie z podatku dochodowego, to IKZE optymalizuje Twój podatek już na etapie wpłat na Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego. Odliczenia można odjąć od dochodu, dzięki czemu obniżysz swój podatek. Z ulgi możesz skorzystać niezależnie od tego, w którym progu podatkowym jesteś. Prawo do niej mają również przedsiębiorcy rozliczający się z fiskusem w formie podatku liniowego.
Jeśli wypłacisz środki po swoich 65. urodzinach, to także zyskasz pod względem podatkowym. Korzyści przy wypłacie są jednak mniejsze niż w przypadku IKE. Nie jesteś całkowicie zwolniony z podatku dochodowego, ale płacisz zryczałtowaną, 10-procentową stawkę. Zwróć uwagę, że zarówno wypłata z IKE, jak i z IKZE, która odbywa się po osiągnięciu określonego w regulacjach wieku, jest zwolniona z podatku od zysków kapitałowych.
Z oszczędności możesz także skorzystać wcześniej, ale w tym przypadku masz jedynie możliwość wypłaty całkowitej. Będzie ona opodatkowana podatkiem dochodowym wg skali podatkowej. Środki są dziedziczone i jeśli osoba uprawniona przekaże je na własne konto IKZE, to nie będzie musiała płacić podatku. W innym przypadku odprowadzi do urzędu skarbowego ryczałt – 10% kwoty.
IKZE – odliczenie od podatku 2021
Ile rocznie można wpłacić na IKZE? Limit 2021 wynosi 6 310,80 zł, a dla samozatrudnionych 9 466,20 zł. Jest on uzależniony od średniego miesięcznego wynagrodzenia prognozowanego na dany rok.
Wpłat można dokonać jednorazowo, jak i w ratach. Sumę możesz odliczyć od dochodu, rozliczając PIT w przyszłym roku.
Zobacz też: Ulgi podatkowe, z które obniżą Twój podatek
IKE czy IKZE?
W tabeli znajdziesz podobieństwa dotyczące IKE i IKZE, jak i aspekty, którymi się różnią.
To, że z ulgi podatkowej możesz skorzystać już w pierwszym roku oszczędzania, przemawia na korzyść IKZE. Z kolei IKE wiąże się z wyższymi limitami wpłat, co ostatecznie pozwoli Ci zaoszczędzić więcej. Warto też pamiętać, że wypłata środków z IKE jest zwolniona z podatku dochodowego, a za wypłatę z IKZE musisz zapłacić 10% dochodu.
Jeżeli wahasz się, co wybrać, to najlepszym rozwiązaniem będzie zacząć od IKZE, które pomoże Ci obniżyć podatek dochodowy w przyszłym roku, a w miarę możliwości później otworzyć IKE.
Nieważne, na co ostatecznie się zdecydujesz, pamiętaj, aby zacząć oszczędzać jak najszybciej. Im wcześniej zaczniesz to robić, tym spokojniej będzie Ci się żyło na starość. ZUS nie zapewni Ci przyzwoitej emerytury, ale Ty możesz zapewnić sobie nie tylko godną, ale i wygodną. O ile tylko zaczniesz od teraz.
0 Komentarze