Branże te w dokumencie opisano jako tzw. priorytetowe podobszary ryzyka, na których organy podatkowe powinny skupiać swoją uwagę. W dokumencie zidentyfikowano także zjawiska szczególnie newralgiczne z punktu widzenia potencjalnych zagrożeń dla budżetu państwa.
"Opublikowanie dokumentu ma na celu umożliwienie środowisku gospodarczemu aktywnego włączenia się w proces zarządzania ryzykiem zewnętrznym poprzez zwrócenie uwagi na zachowania podatników niezgodne z prawem, w szczególności niezidentyfikowane dotychczas przez organy podatkowe, i co za tym idzie, eliminowanie z przestrzeni gospodarczej nieuczciwej konkurencji" - napisano w Planie.
Branże, którym organy podatkowe w przyszłym roku będą szczególnie bacznie się przyglądać, podzielono ze względu na właściwości urzędów, którym mają one podlegać. Wskazano grupy podatników objęte właściwością wyspecjalizowanych urzędów skarbowych, pozostałych urzędów skarbowych oraz - od 1 stycznia 2016 r. - właściwością strategicznego urzędu skarbowego. W dużej części podobszary ryzyka objęte przez te urzędy pokrywają się.
Zgodnie z dokumentem pod lupą fiskusa powinny się znaleźć m.in: doradztwo i inne usługi niematerialne, handel hurtowy pozostały, nieruchomości, działalność agentów sprzedaży, produkcja materiałów budowlanych i usługi budowlane, usługi finansowe i ubezpieczeniowe, handel elektroniką, e-handel i usługi informatyczne. Ponadto na listę trafiły: produkcja i obrót metalami i produktami metalowymi, motoryzacja, handel artykułami spożywczymi i tytoniem, paliwa, transport i logistyka, opieka zdrowotna (w tym praktyka lekarska i pozostałe usługi medyczne).
W analizie wskazano, że zgodnie z planem MF w przyszłym roku nastąpią istotne zmiany organizacyjne w strukturze Administracji Podatkowej. Pierwszy Mazowiecki Urząd Skarbowy w Warszawie ma zostać przekwalifikowany na tzw. strategiczny urząd skarbowy, wyznaczony do obsługi największych podmiotów gospodarczych działających w Polsce, które z uwagi na wartość płaconych podatków (sięgającą poziomu ok. 50 proc. łącznych dochodów podatkowych) uznane zostały za strategiczne z punktu widzenia budżetu państwa.
Urząd ten będzie obsługiwał m.in. podatkowe grupy kapitałowe oraz spółki tworzące podatkowe grupy kapitałowe; banki (z wyłączeniem banków spółdzielczych); zakłady ubezpieczeń; firmy z rynku finansowego; towarzystwa emerytalne; osoby fizyczne oraz firmy o obrotach przekraczających 50 mln euro.
Natomiast w gestii pozostałych wyspecjalizowanych urzędów skarbowych będę banki spółdzielcze; oddziały lub przedstawicielstwa przedsiębiorstw zagranicznych; osoby fizyczne i firmy o obrotach powyżej 3 mln euro.
Business Centre Club w swojej opinii do Planu oceniło, że resort trafnie zdiagnozował wiele problemów. - Jednak zdaniem BCC działania administracji podatkowej zmierzające do uszczelnienia systemu podatkowego powinny być prowadzone tak, aby legalnie działający przedsiębiorcy nie byli w gorszej sytuacji niż przestępcy - zaznaczono.
Na początku sierpnia br. resort finansów przedstawił projekt Strategii Rozwoju Administracji Podatkowej na lata 2016-2020. W dokumencie rozważana jest koncepcja wydzielenia administracji podatkowej z struktur Ministerstwa Finansów. Pomysł ten to m.in. odpowiedź na niekorzystny raport Międzynarodowego Funduszu Walutowego.
Z raportu MFW "Administracja Podatkowa - wyzwania modernizacyjne i priorytety strategiczne" opracowanego na zlecenie resortu finansów wynika, iż polska administracja podatkowa zbiera coraz mniej danin, zwłaszcza z VAT i CIT, jest niewydajna, a jej struktura sprzyja rozmywaniu odpowiedzialności.
Krytycznie o działaniach fiskusa wypowiedziała się w swoim czerwcowym raporcie Najwyższa Izba Kontroli. Jej zdaniem urzędy skarbowe i kontroli skarbowej nieskutecznie walczyły z transferem dochodów firm za granicę. Według Izby urzędnicy koncentrowali się na zwalczaniu nieprawidłowości w podatku VAT, brakowało też skutecznych narzędzi uszczelniających system podatkowy.
W analizie opracowanej na zlecenie Komisji Europejskiej eksperci wskazali, że z powodu wyprowadzania zysków za granicę przez międzynarodowe korporacje, polski budżet w 2014 r. stracił równowartość ponad 10 mld euro. Natomiast specjaliści z PwC oszacowali, że tegoroczna luka w VAT sięgnie 3 proc. PKB i stanowi 53 mld zł.
Zgodnie ze Strategią Rozwoju Administracji Podatkowej na lata 2016-2020 misją administracji podatkowej ma być hasło: "Pomagamy płacić podatki dla dobra wspólnego". Wśród celów Strategii znalazło się zapewnienie dochodów z danin publicznych przy jednoczesnym obniżeniu kosztów ich poboru, zwiększenie poziomu dobrowolności wypełniania obowiązków podatkowych w warunkach wzajemnego zaufania, rozwój profesjonalnej kadry, koncentracja zasobów i wzmocnienie zarządzania na poziomie centralnym.
Zmiany w strukturach fiskusa przewiduje też ustawa o administracji podatkowej. Jednym z najważniejszych jej rozwiązań jest utworzenie funkcji tzw. asystenta podatkowego (pilotaż ruszył we wrześniu br). Asystenci mają pomagać zaczynającym działalność gospodarczą przedsiębiorcom w wywiązywaniu się z obowiązków podatkowych przez pierwsze 18 miesięcy działalności. Doradztwo to ma objąć m.in. pomoc w wypełnianiu dokumentów, przypominanie o terminach ich składania, zasadach korzystania z ulg itp. Ma też pomagać zorientować się w rodzajach spraw załatwianych w innych instytucjach.
Zgodnie z ustawą utworzone zostały (od września) centra obsługi podatnika, w których niezależnie od właściwości miejscowej organu podatkowego, pracownicy administracji podatkowej będą przyjmować podania i deklaracje, wydawać zaświadczenia, udzielać wyjaśnień w zakresie przepisów prawa podatkowego, w tym także podmiotom, które zamierzają dopiero podjąć działalność gospodarczą.
Stworzono też Centralny Rejestr Danych Podatkowych, który ma umożliwić wymianę informacji bezpośrednio między urzędami i obsługę podatników niezależnie od ich miejsca zamieszkania. Stworzenie elektronicznej bazy wiedzy administracji podatkowej ma zapewnić dostęp do jednolitej i powszechnie dostępnej informacji podatkowej.
Ponadto ze struktur administracji ma być wyodrębnione Biuro Krajowej Informacji Podatkowej, organu wyspecjalizowanego w wydawaniu indywidualnych interpretacji prawa podatkowego. Według MF uzasadnieniem dla powołania krajowego biura jest duże zainteresowanie obywateli biurami informacji, które teraz mają się wyspecjalizować w konkretnych dziedzinach prawa podatkowego.
